3 Eylül 1938: Dördüncü Enternasyonal kuruldu

Dördüncü Enternasyonal, 3 Eylül 1938 tarihinde Paris'te kuruldu. Stalinistlerin ağır baskısı, saldırı ve cinayetleri nedeniyle kongre sadece bir günde yapılabildi. Kongreye katılamayanlar arasında Troçki de vardı. Troçki, Üçüncü Enternasyonal'in tümüyle stalinizmin emrine girdiğini, işçi sınıfının yeni bir uluslararası partiye ihtiyacı olduğunu düşünüyordu.

3 Ağustos 1938'de Paris'te bu amaçla bir kongre toplandı. Kongre büyük güçlüklerle toplanabilmişti. Stalinizmin baskısı çok büyüktü; kuruluş hazırlıklarını yürütmekle görevlendirilen Rudolf Klement, birkaç gün önce Stalin'in gizli servisi tarafından kaçırılarak öldürülmüştü.

Bu şartlar altında kongre sadece bir gün zarfında tamamlandı. Troçki, kongreye katılamayanlar arasındaydı. Kongrede yaklaşan savaşa karşı Troçki tarafından kaleme alınan bir manifesto okundu, stalinizm tarafından katledilen ve İspanya'da hayatlarını kaybeden devrimcilere selam gönderildi. Bir geçiş programı kabul edildi.

Kongreye Sovyetler Birliği, İngiltere, Fransa, Almanya, Polonya, İtalya, Yunanistan, Hollanda, Belçika, ABD ve Güney Amerika'yı temsilen Brezilya örgütlerinden toplam 21 delege katılmıştı. En büyük örgüt olan ABD örgütü, 2500 üyeye sahipti. Diğerlerinin aksine Dördüncü Enternasyonal kitlesel bir oluşum değildi.

Dördüncü Enternasyonal, kapitalizmin bir iç krize sürüklendiği tespitini yaptı. Kapitalizm içinde reformlar için mücadele etmek artık mümkün değildi. Seçim ya devrim ya da faşist diktatörlük olacaktı. Eski komünist partiler, Stalinist bürokrasinin araçlarına dönüşmüş ve artık devrime karşı bir tavır almışlardı. Başlangıçta ne kadar zayıf olsalar da, yeni devrimci örgütler oluşturmak gerekliydi. SSCB dejenere bir işçi devletiydi, savaş koşulları içinde işçi sınıfı tarafından bürokrasi alaşağı edilecekti.

1940 yılında Troçki sürgünde bulunduğu Meksika'da stalinist bir katil tarafından öldürüldü. Savaşın bitmesiyle birlikte de Dördüncü Enternasyonal'de savunulan bazı tezlerin gerçeği yansıtmadığı ortaya çıktı. Çökmesi beklenilen kapitalizm, aksine hızla büyümeye ve güçlenmeye başlamıştı. Aynı şekilde Sovyetler Birliği'ndeki bürokrasi de yine Troçki'nin öngördüğü gibi yıkılmamış, aksine konumunu sağlamlaştırmıştı.

Ancak bu durum karşısında Dördüncü Enternasyonal'in bir kısım üyeleri, Troçki'nin haklı olduğunu ısrarla savunuyorlardı. Teori gerçek duruma uymuyorsa, gerçek durum teoriye uyduruluyor, savaşın henüz bitmemiş olduğu tahlilleri yapılıyordu.

Dördüncü Enternasyonal'in toplandığı dönemde, devrimci Marksistler büyük bir kuşatma altındaydılar. Bir yandan faşizmin, öte yandan stalinizmin dayanılmaz baskısı altında Troçki mevcut küçük örgütleri bir arada tutmak için devrim bayrağını daha güçlü dalgalandırıyor, komünizm programı üzerinde daha fazla ısrar ediyordu.

Troçki'nin ve bir avuç devrimcinin bu kahramanca mücadelesi, devrimci Marksist geleneğin bugünlere ulaşmasını sağladı.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar