11 Kasım 1942: Varlık Vergisi'ne ilişkin yasa kabul edildi

İttihat ve Terakki Fırkası tarafından başlatılan ulus-devlet projesi, Anadolu'nun en eski halklarından olan Ermenilerin 1915'te soykırıma tabi tutularak ortadan kaldırılmalarına neden olmuştu. İttihatçıların başlattığı projeyi sürdüren Kemalistler, benzer şekilde Rumları Anadolu topraklarından sürdüler. Bununla da yetinmeyip, Yahudileri de kovmak için çeşitli yöntemler denediler. Bunlardan biri Varlık Vergisi'ydi.

Ulus-devlet kurma projesinin bir ayağı, Yahudileri ülkeden kovma çabalarıydı. 1934 yılında, bilhassa Nazi Almanyasıyla olan ekonomik ve siyasi ilişkilerin doruğuna ulaşmasıyla birlikte, CHP tarafından gönderilen bir genel müfettişin hazırladığı "rapor" doğrultusunda faşist çeteler Trakya'da Yahudilerin üzerine saldırtıldı. Edirne, Kırklareli, Çanakkale ve civarlarında Yahudiler katledildi, ev ve dükkanları yağmalandı, sağ kalanlar İstanbul'a kaçmaya ve ülkeyi terk etmeye başladılar.

1942 yılında Almanya'da Yahudilerin soykırıma tabi tutulmasıyla birlikte, Türkiye'de de Yahudi karşıtı faaliyetler hızlandırıldı. Avrupa'da yaşayan Türkiye vatandaşı Yahudiler vatandaşlıktan çıkartılarak Nazilere teslim edildi. Ülkedeki derin ekonomik krizin yarattığı öfke,Yahudilere yönlendirildi. Gazetelerde her gün boy boy Yahudi "vurguncuların" ve "karaborsacıların" resimleri, antisemit karikatürler yayınlanmaya başlandı.

11 Kasım 1942'de ise antisemit faaliyetler zirvesine ulaştı ve 12 Kasım 1942'de 4305 sayılı Varlık Vergisi Yasası kabul edildi. Bu yasaya göre, sözde aşırı kârlılık ve karaborsacılık bir kereye mahsus olmak üzere vergilendirilecekti. Ancak vergiye tabi tutulanlar Yahudiler ve Yahudi dönmesi oldukları iddia edilen Müslümanlardı.

Herhangi bir kural ve kaideye bağlı olmadan çok yüksek vergi meblağları tahakkuk ettirilen Yahudiler, tanınan iki haftalık sürede parayı ödeyebilmek için sahip oldukları her şeyi gerçek vurgunculara yok pahasına satmak zorunda kaldılar. Geciken her gün için yüksek bir faiz ödemek zorunda kalıyor, ödeme güçlüğü içinde olanların akrabalarının da her şeylerine el konuluyordu.

Tahakkuk ettirilen vergiyi ödeyemeyenler ise Aşkale'de oluşturulan çalışma kamplarına gönderildiler. Ağır çalışma şartlarına alışkın olmayan insanlar, barınma ve beslenmenin de son derece kötü olduğu, ısının bazen sıfırın altında 30'lara kadar düştüğü bu ortamda hızla hastalanmaya başladılar. Kısa sürede bu insanlık dışı koşullar 21 insan hayatını kaybetmesine neden oldu.

Mart 1944'te, Nazilerin durumunun bozulmaya başlamasıyla birlikte Varlık Vergisi uygulamasına son verildi ve çalışma kamplarındaki insanlar evlerine geri gönderildi. Ancak Yahudiler büyük ölçüde mülksüzleştirilmiş, yüklü bir servet el değiştirerek "Türkleşmiş", Yahudilerin ülkeden göç etmeleri sağlanmış ve Kemalistlerin suç dosyasına yeni bir sayfa daha eklenmişti.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar