(Kitap) Lenin'in mücadelesi ve Rus Devrimi'nin gerçek tarihi

Ölümünden 91 yıl sonra, Lenin hem kapitalistler, hem de onun yolundan gittiğini iddia edenler açısından tartışmalı bir insan.

Liberaller ve kapitalistler onu eli kanlı bir diktatör olarak resmederken, Stalinistler ise onun anısını Stalinizmi meşrulaştırmak için kullanıyorlar. Tony Cliff’in 1970’lerin sonlarında yazdığı ancak Türkçeye 1990’ların ikinci yarısında kazandırılan dört ciltlik Lenin biyografisi Lenin’i efsaneleştiren ve şeytanlaştıran tutumlardan uzak durarak bu büyük devrimciyi Rusya’daki işçi sınıfı hareketi ve Bolşevik Parti’nin gelişimi bağlamı içinde ele alıyor.

Biyografinin ilk cildi olan Partinin İnşası Lenin’in Marksist olma sürecini ve Bolşevik Parti’nin kuruluş yıllarını ele alıyor. Lenin’in Rus popülistleriyle olan tartışması, Bolşevik-Menşevik ayrışması ve 1905 devrimi bu ciltte açıklanıyor. Partinin İnşası devrimci partinin nasıl işlediğini ve nasıl geliştiğini anlatırken mücadelenin çeşitli evrelerinde örgütün nasıl manevra yaptığını ve işçi sınıfı ile nasıl ilişkilendiğini de sayısız örnekle anlatıyor.

Bütün İktidar Sovyetlere adlı ikinci cilt tamamen Ekim Devrimi sürecini anlatıyor. Bolşevik Parti’nin Birinci Dünya Savaşı’na karşı yürüttüğü çalışmanın işçilerde nasıl karşılık bulduğu, işçilerin barış ve ekmek taleplerini merkezine alan Bolşevik Parti’nin kısa sürede nasıl kitleselleştiği ele alınıyor. Bütün İktidar Sovyetlere Lenin’in devrimin her aşamasında işçi sınıfından öğrendiği, Bolşevik Parti ile tartıştığı ve partiyi kendi politikasına nasıl kazandığı ayrıntılı olarak gösteriliyor.

Biyografinin üçüncü cildi olan Kuşatılmış Devrim, Ekim Devrimi’nin ardından gelen iç savaş yıllarına odaklanıyor. Alman Devrimi’nin başarısızlığa uğramasının ardından devrimin Rusya’da sıkışmasının sonuçlarını inceliyor. İç Savaş yıllarında kurulan Kızıl Ordu’nun artan etkisini, devrimi yapan işçi sınıfının nasıl yok olduğunu ve bu boşluktan faydalanan bürokrasinin adım adım nasıl kendisini iktidara taşıdığını gösteriyor.

Lenin’in hayatının son yıllarına odaklanan, biyografinin son cildi Dünya Devrimi ve Bolşevikler, Komünist Enternasyonal’in doğuşunu ve kitleselleşmesini anlatıyor. Lenin’in Ekim Devrimi’nin öncesinde ve sonrasına sık sık belirttiği dünya devrimi perspektifini açıklayan kitap Rusya dışındaki ülkelerdeki deneyimleri ele alıyor. İngiltere, Bulgaristan ve Almanya’daki kitle hareketlerini ve devrimci liderlikleri inceleyen kitap Stalinizm’in yükselişi ve Lenin’in ölümüyle sona eriyor.

Lenin biyografisi iki açıdan önemli. Birincisi bugün dünyayı değiştirmek için mücadele edenlere dünyayı değiştirmek için mücadele etmiş başka bir kuşağın deneyimlerini, odağına bir kişiyi alarak aktarıyor olması. Bu biyografi, Lenin’in ilk yıllarında Narodnikler ile tartışmasından, devrimci partinin inşasına, parti-sınıf ilişkisinden, parlamentonun devrimci mücadeledeki rolüne bugüne de ışık tutabilecek pek çok deneyim barındırıyor. İkincisi ise Lenin’in yazdığı kitapları bir bağlam içine oturtarak anlaşılmalarını kolaylaştırıyor. Lenin biyografisi, Devlet ve Devrim’den, Sol Komünizm: Bir Çocukluk Hastalığı’na, Ne Yapmalı’ya Lenin’in bütün önemli eserlerine bir arka plan sağlıyor. İşgallerin, savaşların, katliamların ve kitle hareketlerinin dünyamızı kasıp kavurduğu bu yıllarda Tony Cliff’in Lenin biyografisi her devrimci için vazgeçilmez bir kaynak.

Onur Devrim Üçbaş

(Sosyalist İşçi)

İlginizi çekebilecek diğer yazılar