Dünden bugüne sefalet ücreti: 2018'de asgari ücret 1603 TL olacak
30.12.2017 - 11:43Asgari Ücret Tespit Komisyonu son toplantısını yaptı. Komisyon, 2018 asgari ücretini net 1603 TL olarak açıkladı.
İşçi kesiminin muhalefetine karşılık hükümet ve patron temsilcilerinin oylarıyla belirlenen yeni ücret net 1603 lira olarak açıklandı. Asgari ücretliye günlük 6 lira 6 kuruş zam anlamına gelen bu artış, 4 kişilik bir aile bir yana, TÜİK tarafından açıklanan bir işçinin aylık maliyeti olan 1893 liranın bile altında kaldı. Patronlara asgari ücret desteğinin yeni yılda da süreceği bildirildi.
Türk-İş onaylamıyor, "yapacak bir şeyimiz yok" diyor
Komisyonda işçi kesimini temsil eden Türk-İş adına konuşan Nazmi Irgat, başından bu yana TÜİK’in açıkladığı 1893 lira rakamını telaffuz ettiklerini söyledi. “Ancak geldiğimiz noktada oransal olarak 14,2 gibi dursa da rakamsal olarak belirlenen rakamı uygun bulmuyoruz” diyen Irgat, belirlenen yeni ücrete muhalefet ettiklerini ve onay vermediklerini söyledi.
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, asgari ücretin açıklanmasının ardından konfederasyon genel merkezinde açıklama yaptı. Atalay, "Bu süreçte başbakanımız ve çalışma bakanı ile defalarca görüştük maalesef geldiğimiz nokta 1603 TL. Bunun kabul edilebilir bir tarafı olmadığını ifade ettik. Muhalefet ettiğimizi burada kamuoyuna açıklıyorum. Hayırlı olsun demekten başka yapacak birşeyimiz yok" ifadelerini kullandı.
Atalay, gazetecilerden gelen eylem planınız var mı sorusuna ise "40 senedir 4 kere imzalama imkanı bulduk. Gönül isterdi ki bu yıl 5 olsun. Biz 100 TL katkı payı verilmesini talep etmiştik. Biz bunu asgari ücretin üstüne verilmesini isterdik geldiğimiz nokta bu. Bu saatten sonra yapılacak birşey yok. 1603 TL'yi kamuoyunun takdirine bırakıyoruz. Hükümet enflasyona ezdirmeyeceğiz dedi. Hükümet için enflasyon üzerinde bir rakam ama bizim için yeterli değil. Bu rakam 1700 1680 civarına gelse arkadaşlarımıza yetki vermiştik görüşmek için ama kabul edilmedi' dedi.
Patronlar memnun
TİSK adına toplantıda yer alan Akansel Koç ise rekabet koşullarını ileri sürerek, belirlenen ücretten memnuniyetini dile getirdi.
Çalışma Bakanı Sarıergoğlu, basının sorularını yanıtlamayarak basın toplantısına son verdi.
Evrensel gazetesinden İsmail Gökhan Bayram ise 2013-2017 yılları arasında asgari ücretteki artışı diğer bazı verilerle karşılaştırarak yoksulluğun tablosunu oluşturmaya çalıştı. Konuyla ilgili haber şöyle:
Asgari ücretli aç yaşıyor
Asgari ücreti son 5 yılın açlık sınırıyla karşılaştırdığımızda; geçimini asgari ücretle sağlamak zorunda olan 4 kişilik bir ailenin hayatta kalmasının bile mucize olduğunu görüyoruz. Çünkü asgari ücret, 4 kişilik bir aile için belirlenen ve en temel gıda ihtiyacını ifade eden açlık sınırının sürekli altında kalıyor. Özellikle Kasım 2015 seçimlerinin vaadi olarak hayata geçirilen 300 liralık zamla asgari ücret açlık sınırına bir nebze yaklaşsa da; 4 kişilik ortalama bir aileyi hala doyurabilecek düzeyde değil.
Dolar karşısında eridi bitti
Asgari ücreti yıllara göre dolar bazında ele aldığımızda ise çarpıcı bir tabloyla karşılaşıyoruz. 2013’te 476 dolara denk düşlen asgari ücret yıllar içinde TL’nin dolar karşısındaki değer kaybıyla birlikte eridi ve 2017’de 396 dolara geriledi. Bir diğer ifadeyle asgari ücrete 5 yıl içinde yapılan zamlar TL’nin dolar karşısındaki değer kaybını karşılamaya bile yetmedi.
Gelir farkı büyüdü
Kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın seyri ile asgari ücretin seyrini karşılaştırdığımızda ise asgari ücretin büyümeden payını alamadığı görülüyor. GSYİH’nin artış oranı hemen her yıl asgari ücrete eklenen zam oranından daha yüksek düzeyde olduğu için, toplumun en alt katmanını ifade eden asgari ücretlilerle, geliri yüksek olanlar arasındaki makas büyüdü.
Buna karşılık, Türkiye’nin en zengin yüzde 1’lik bölümünün vergi öncesi gelir düzeyi her geçen yıl ciddi oranda arttı. 2007’de yüzde 20’nin altında olan bu pay 2016 itibariyle yüzde 25’e yaklaştı.
Yine 2016’daki yüzde 20’lik dilimlere baktığımızda da nüfusun en yoksul yüzde 20’si toplam gelirin yalnızca yüzde 6,2’sini paylaşırken; en zengin yüzde 20’lik dilimse gelirin yüzde 47,2’sine sahip.
Türkiye, Avrupa'nın en yoksullarıyla yarışıyor
Türkiye’nin asgari ücret düzeyini Avrupa’nın diğer ülkeleriyle karşılaştırdığımızda ise son sıralarda yer aldığını görüyoruz. Lüksemburg, 1999 avro ile listenin en üstünde yer alırken, onu Fransa, Almanya gibi ülkeler izliyor. Özellikle iflasın eşiğine gelen ve sonrasında kemer sıkma politikaları, emekçi lehine yasalarla gündem olan komşu ülke Yunanistan bile 683 avroluk asgari ücretle listede Türkiye’nin üstünde yer alıyor. Türkiye’nin asgari ücret düzeyi ise 479 avro. Bu açıdan Türkiye’yi Polonya, Estonya, Slovakya, Romanya, Bulgaristan gibi Avrupa’nın en yoksul ülkeleriyle karşılaştırmak daha doğru oluyor.
Asgari ücretten kesinti 506 TL
Asgari ücrete ilişkin bir başka tartışma ise kesintiler. 1777 liralık brüt ücretten işçinin cebine giren 1404 TL. Brüt asgari ücretin 506 liralık kısmı, SGK, işsizlik sigortası, gelir vergisi, damga vergisi gibi alanlara dağılıyor. Kesintilerle 1270 liraya kadar gerileyen asgari ücret 133 liralık asgari geçim indiriminin eklenmesiyle 1400 liranın üzerine çıkabiliyor.